ก่อนปี พ.ศ.2470 การผ่านแดนระหว่างประเทศไม่มีเอกสารผ่านแดนใดๆ ประชาชนไทย อินโดจีน(ลาว) สามารถเดินทางเข้า-ออก ได้โดยไม่ต้องขออนุญาต
ความสัมพันธ์ของประชาชนทั้งสองฝั่งโขงในส่วนภูมิภาคนี้ เป็นเสมือนเครือญาติร่วมสายโลหิตการเดินทางติดต่อสัมพันธ์จึงดำเนินมาฉันท์พี่น้อง มีความผูกพันกันทั้งด้านขนบธรรมเนียมประเพณี ความเชื่อในทางศาสนาและวัฒนธรรมสืบทอดกันมาด้วยภาษาพูดที่เหมือนกันจึงอยู่ร่วมกันได้อย่างเป็นปกติสุข
พ.ศ.2470 รัฐบาลได้ทำสนธิสัญญากับฝรั่งเศส เกี่ยวกับเส้นเขตแดนในแม่น้ำโขงสิทธิการประกอบอาชีพในลำน้ำโขง การกำหนดช่องทางเข้า-ออก การจัดตั้งหน่วยงานประสานระหว่างประเทศและสัญญาต่างๆ ที่เกี่ยวข้องให้สอดคล้องกับกฎหมายภายในของประเทศ
การกำหนดข้อตกลงว่าด้วยการจราจรตามชายแดน พ.ศ.2486 กำหนดให้ผู้ที่จะเดินทางผ่านแดนจะต้องใช้บัตรผ่านแดนที่ออกให้ประชาชนของแต่ละประเทศเดินทางเข้า-ออก ได้ตามช่องทางด่านตรวจคนเข้าเมืองการเข้าออกราชอาณาจักรโดยใช้บัตรผ่านแดนนี้ในรายละเอียดนั้นให้อยู่ในราชอาณาจักรได้ไม่เกิน 30 วัน และอยู่ในเขตชายแดนห่างจากเส้นเขตแดนระหว่างประเทศไม่เกิน 25 กิโลเมตร การเข้า-ออกตามช่องทางจะต้องได้รับการตรวจอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่
พ.ศ.2493 รัฐบาลไทยได้ออกพระราชบัญญัติคนเข้าเมือง พ.ศ.2493 หลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 กำหนดช่องทางเข้า-ออก ในจังหวัดนครพนมมีอยู่ 4 ช่องทาง คือ ด่านตรวจคนเข้าเมืองอำเภอท่าอุเทน, ด่านตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดนครพนม, ด่านตรวจคนเข้าเมืองอำเภอธาตุพนม และด่านตรวจคนเข้าเมืองอำเภอมุกดาหาร แนวชายแดนนี้มีแม่น้ำโขงเป็นเส้นแบ่งเขตแดนระหว่างไทยกับราชอาณาจักรลาว
31 พ.ค.2494 ด่านตรวจคนเข้าเมืองอำเภอมุกดาหาร มีสถานที่ตั้งอยู่ที่ อ.มุกดาหาร จว.นครพนม มีฐานะเป็นจุดตรวจขึ้นการปกครองกับ “ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดนครพนม” กองกำกับการ 5 กรมตำรวจ กระทรวงมหาดไทย โดยกำหนดให้ท่าเรือวัดศรีมงคลใต้ บริเวณศาลเจ้าแม่สองนางพี่น้อง ตลอดแนว 200 เมตรริมฝั่งแม่น้ำโขงเป็นช่องทางอนุญาตเดินทางเข้า-ออก
10 มิ.ย.2503 กำหนดสถานที่ตั้งด่านตรวจคนเข้าเมือง โดยในทำเนียบมีชื่อของด่านตรวจคนเข้าเมืองอำเภอมุกดาหาร จังหวัดนครพนม อยู่ในสารระบบด้วย
20 ธ.ค.2522 การกำหนดสถานที่ตั้งด่านตรวจคนเข้าเมืองอีกครั้ง ยังคงปรากฎชื่อของด่านตรวจคนเข้าเมืองอำเภอมุกดาหาร จังหวัดนครพนม อยู่ในสารระบบ
19 ส.ค.2525 “อำเภอมุกดาหาร” ยกฐานะเป็น “จังหวัดมุกดาหาร” และได้เปลี่ยนชื่อ “ด่านตรวจคนเข้าเมืองอำเภอมุกดาหาร” เป็น “ด่านตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดมุกดาหาร” ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ฉบับลงวันที่ 14 มีนาคม 2526
อนึ่งระหว่างปี พ.ศ.2525 - 2528 ด่านตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดมุกดาหาร ห้ามบุคคลและพาหนะ เดินทางเข้า-ออกราชอาณาจักร เนื่องจากสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวอยู่ระหว่างเปลี่ยนแปลงระบบการปกครอง
พ.ศ.2536 กรมตำรวจได้ปรับปรุงโครงสร้างกิจการตำรวจปรับยกฐานะกองตรวจคนเข้าเมือง ซึ่งมีฐานะเป็น “กองบังคับการ” เป็น “สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง” มีฐานะเทียบเท่ากองบัญชาการและเปลี่ยนการบริหารราชการจากการบริหารส่วนภูมิภาคไปอยู่ในการบริหารราชการส่วนกลาง
23 ม.ค.2537 กำหนดสถานที่ตั้งด่านตรวจคนเข้าเมือง โดยยกเลิกประกาศกระทรวงมหาดไทยฉบับลงวันที่ 20 ธ.ค.2525, วันที่ 14 มี.ค.2526, วันที่ 3 มิ.ย.2526, วันที่ 19 ส.ค.2530, วันที่ 14 ส.ค.2533 และวันที่ 30 ธ.ค.2534 และตั้งด่านโดยเปลี่ยนชื่อด่าน พร้อมกับยกเลิกด่านแล้วตั้งด่านใหม่โดย “ด่านตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดมุกดาหาร” เปลี่ยนชื่อเป็น “ด่านตรวจคนเข้าเมืองมุกดาหาร” ขึ้นการปกครองกับ กองตรวจคนเข้าเมือง 3 สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง กรมตำรวจ
17 ต.ค.2541 ได้มีการปรับปรุงโครงสร้างกิจการตำรวจตามพระราชกฤษฎีกาโอนกรมตำรวจไปจัดตั้งเป็น “สำนักงานตำรวจแห่งชาติ” ซึ่งมีฐานะเป็น กรม ไม่สังกัด สำนักนายก กระทรวง หรือ ทบวง ไปอยู่ในบังคับบัญชาของนายกรัฐมนตรี
30 มิ.ย.2548 มีการปรับโครงสร้างของสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง โดยยุบ กองตรวจคนเข้าเมือง 3 และให้ด่านตรวจคนเข้าเมืองมุกดาหารไปขึ้นกับการปกครองของ ศูนย์ตรวจคนเข้าเมืองภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
7 ก.ย.2552 พระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ.2552 และกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการเป็นกองบังคับการหรือส่วนราชการที่เรียกชื่ออย่างอื่นในสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ.2552 มีผลใช้ตั้งแต่ 7 กันยายน 2552 “ด่านตรวจคนเข้าเมืองมุกดาหาร” เปลี่ยนชื่อเป็น “ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดมุกดาหาร” ในสังกัดกองบังคับการตรวจคนเข้าเมือง 4 สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง สำนักงานตำรวจแห่งชาติจนกระทั่งปัจจุบัน
|